اما با این وجود بدون ملحوظ دانستن آمار ارایه شده در خصوص وضعیت تورم وکسب رتبه نخست استان در ماههای پیاپی در سال جاری ،باید با کنار زدن احساسات وتعلقات به صورت مبنایی ،عقلانی وعلمی به موضوع ورود کرد .باید بابخش بندی تاثیر متغیرها بر روند تورم ،عوامل را دسته بندی کرد .متغیرهای درون استانی که برروند تورم تاثیر گذارند وتفکیک آن از متغیرهایی که از حیطه وظایف وکنترل مسئولین استان خارج است.

بررسی دقیق وضعیت تورم در استان ایلام نشان می دهد مجموعه عواملی نظیر وضعیت تولید محصولات مصرفی در استان ،هزینه های تمام شده نظیر بعد مسافت و هزینه حمل ونقل در افزایش قیمت تمام شده برخی مخصولات وخدمات در قرار دادن نام ایلام درصدر استانهای دارای تورم بالا موثر بوده اند.